Yabancı Dilde Eğitim Metotları 2

Merhaba sevgili dil edinmek ve edindirmekten heyecan duyanlar. Geçen hafta size Dil-İşitim Metodu ve Düzvarım Metodu’nu anlatmaya çalışmıştım. Bu yazı dizimin sonunda sizlerin bu konu hakkındaki fikirleriniz ve kişisel tecrübelerinizi de dikkate alarak en fazla yararlı olduğunu düşündüğünüz metodu da belirtmeniz benim ve tüm dil eğitmeni takipçilerimiz açısından ufuk açıcı olacaktır. Özellikle pandeminin henüz yüz yüze eğitimi kısıtladığı ve derslerimizi çevrimiçi platformda verdiğimiz bu dönemde tek bir eğitim metoduna bağlı kalmak yeterli olmuyor. Teknolojinin değişen şartlara uygun evrilerek bize yeni aletler ve yazılımlar sağlamasıyla çok daha zengin içerikli eğitimler verebiliyoruz. Benim haftalık makalelerimi takip edenler bu amaçla paylaşmış olduğum sayısız uygulamadan umarım doğru şekilde yararlanabiliyorlardır. Söz konusu eğitim olunca değerli olan şey de bilgi ve zekanın ortaklaşa kullanımı oluyor tabii ki. Bu nedenle, hem dil edinen öğrenci ve takipçilerimi hem de dil eğitmenlerinin eğitim metotları konusunda gelişmeleri ya da bilgilerini tazelemeleri için bu konuyu açmaya devam edeceğim.

Evet, 3. Metot olan Dilbilgisi-Çeviri Metodu’nda kalmıştık ve buradan devam edelim.

 

3. Dilbilgisi-Çeviri Metodu

 

Kilit kelime: okuma, çeviri, dilbilgisi

Dilbilgisi-Çeviri Metodu (GTM) 15. Yüzyılda Latince ve Antik Yunanca eğitiminde -her iki dil de çok uzun zamandı ölü dil olarak kabul edilen- kullanılan Klasik Metottan evrilmiştir. Bu iki dil de özellikle felsefe ve matematik/geometri üzerine yazılmış eserleri okuyabilmek için gerekliydi ancak hiç kimse bu dilleri konuşmuyordu o dönemde de. Bu nedenle de bu metotta konuşma ve haliyle de dinlemeye hiç yer verilmez. Sınıfta yapılacak çalışmalar önceden yapılandırılmıştır ve tüm aktiviteleri öğretmen kontrol etmektedir. Hedef dildeki metinlere ve dilbilgisine odaklanan bu metotta pasaj çevirileri yapılması esastır ve bu nedenle de metin tabanlı bir dil eğitimi yöntemidir. Telaffuzla ilgili hiçbir eğitim verilmez ve eğitim öğrencilerin anadilinde yapılır.

 

GTM’nin bazı temel özellikleri:

• Öğretmen merkezlidir,
• Anadilde eğitim yapılır,
• Yeni kelimeler çevirilerle ve kelime listeleriyle sunulur,
• Başlangıç seviyelerinde bile okuma parçaları ve okuduğunu anlama metinleri verilir,
• Çeviriye dayalı çalışmalar yapılır,
• Dilbilgisi kuralları önceden özel olarak öğretilir ve ezberletilir,
• Yeni kelime alıştırmaları okuma parçalarındaki zıt anlamlı ve eş anlamlı kelimeleri ve tanımları içerir,
• Okuma metinlerine dayalı kompozisyon egzersizleri verilir.

 

4. İletişimsel Yaklaşım Metodu

 

Kilit kelime: iletişim, etkileşim, hayatın içindeki dil

Aynı zamanda İletişimsel Dil Öğretimi (CLT) olarak da bilinen İletişimsel Yaklaşım Metodu, dil edinmenin aracı ve hedefi olarak etkileşim ve problem çözümüne vurgu yapar. Böylelikle, rol yapma, ikili çalışma ve grup çalışması gibi aktivitelere odaklanmaktadır. Geleneksel dil eğitiminin dilbilgisi vurgusunu ve öğretmen merkezli sınıf ortamı yerine öğrenme ve dil ediniminde hedef dilin aktif olarak kullanılmasını getirerek değiştirmiştir. Eğitmenler geleneksel dilbilgisi kurallarının dışında bir eğitim verirler ve böylece her tür durumda dil becerilerini teşvik ederler. Bu metot ayrıca öğrencilerin kişisel tecrübelerini dil edinme ortamına katmasını teşvik ederek hedef dil ediniminin yanı sıra genel olarak öğrenme tecrübesine odaklanır. Bu metotta öğretmenin görevi dil edinimini kolaylaştırıcı bir yol gösterici olmaktır. Bu, metodik olmayan ve bir dizi ders kitabı kullanmayan bir yaklaşımdır; bunun yerine okuma ve yazmadan önce güçlü bir sözel/konuşma becerisi geliştirilmesine uğraşır.

 

CLT’nin bazı temel özellikleri:

• Öğrenci merkezlidir,
• Hedef dilde eğitim yapılır,
• Yeni kelimeler diyaloglarla ya da metinlerle sunulur,
• Rol yapmaya, grup çalışmalarına ve diyaloglara dayalı bir eğitim metodudur,
• Öğretmenin ders dışında hazırlayacağı materyaller öğrencilerin motivasyonu için çok önemlidir,
• Öğretmen hataları düzeltmelidir ve büyük sınıflarda eğer tek bir öğretmen varsa düzeltilmemiş hatalar yanlış dil edinimine neden olabilir.

 

5. OWL Metodu (Organic World Language)

 

Kilit kelime: gerçek hayat, öğrenci müfredatı

Bu yöntemde öğretmenler sınıfa önceden belirlenmiş içeriklerle gelmezler, bunun yerine öğrenciyi ve onun sahip olduğu bilgileri müfredat olarak kullanırlar. Öğrencilere sorular sorarak onların kendi hayatlarının etrafında bir dil edinimi süreci oluşturulur. Ders materyalleri böylelikle öğrencilerden elde edilmiş olur ve bu nedenle edindikleri dili daha fazla benimsemiş olurlar. Dili sahiplenirler çünkü gerçek yaşamda ve gerçek ilgi alanlarında şekillendirilmiştir ve anadillerinde yaşadıkları kendi hayatlarında da kullanılabilirken bir yandan da küresel bir vatandaş olma yolunda yeni dünyalar açar. Çeviri çalışması yoktur ve dilbilgisi kavramlarına sadece bir konuyu açıklığa kavuşturmak gerektiğinde başvurulur. Derste %90’dan fazla hedef dil kullanılır.

 

OWL’nin bazı temel özellikleri:

• Öğrenci merkezlidir,
• Ağırlıklı olarak hedef dilde eğitim yapılır,
• Gerçek yaşantı ve ilgi alanlarına yönelik bir eğitim vardır,
• Birebir ya da küçük gruplarda kullanılması tavsiye edilir.

 

6. Toplam/Tüm Fiziksel Tepki Metodu (TPR)

 

Kilit kelime: Dil-vücut diyalogları

TPR James Asher tarafından 1970lerde sistematize edilmiş bir dil öğretim metodudur. Eylemin dil ile birleşmesiyle öğrenme sürecinin hızlanacağı inanışına dayanmaktadır. TPR anlamaya dayalı bir yaklaşımdır ve ilk aşamada girdilere önem verir ve stressiz bir şekilde anadillerini öğrendikleri şekilde hedef dili de öğrenmeleri temeline dayanır. Hedef dili dinleyip buradan gelen bilgiyi eyleme dökerek konuşma becerilerinin de gelişeceğine inanır. Motor aktivite sağ-beyin öğrenmesini ve uzun süreli depolamayı teşvik eder (tıpkı bisiklete binmeyi öğrenmek gibi). Dilbilgisi doğrudan verilmez, konuşmalardan öğrenilmesi sağlanır.

 

TPR’nin bazı temel özellikleri:

• Öğretmen merkezlidir,
• Hedef dilde eğitim yapılır,
• Düşük stresli bir ortam sağlar,
• Sözlü talimatlar motor aktiviteyle yapılır,
• Hazır oluncaya kadar konuşmanız şart değildir,
• Daha sonra komutlar öğretmene ve diğer öğrencilere verilir,
• Tümevarımsal bir öğretim sistemidir ve dilbilgisi doğrudan öğretilmez,
• Eylem dizileri gittikçe daha uzun bir hale gelmeye başlar.

Evet, size temel olarak günümüzde de kullanılan ve genellikle karma olarak en çok kullanılan dil eğitim metotlarını anlatmak istedim bu iki haftalık yazı dizimde. Bilgi doğru bir plan yapılması yolunda sizin için en önemli şeydir. Kendinizi iyi tanıyorsanız, hedefinizi belirlemişseniz, öğretmeninizle nasıl bir eğitim sisteminin size ve hedefinize daha uygun olabileceği konusunda fikrinizi paylaşmanız sizin için çok yararlı olacaktır. Benimle ve diğer takipçilerinizle bu konudaki görüşlerinizi paylaşmanızı sabırsızlıkla bekliyorum.

Size söz, haftaya çok daha ilginç bir konu hakkında yazacağım. Genel olarak bana gelen “Eminönü’ndeki tezgâhtarlar 8 dil konuşuyor ben bir tanesini beceremiyorum!” ya da “Acaba çocuğum İngilizce konuşan bir Filipinli bakıcıyla büyürse çok iyi İngilizce konuşabilir mi?” gibi sorulara tümden cevap verecek bir yazı planım var.

Şimdilik hoşça kalın.

Seda YEKELER