Yabancı Dilde Eğitim Metotları 1

Herkese tekrar merhaba. Bu yazım biraz daha teknik bir konu hakkında gibi görünebilir ve sadece eğitmenlere hitap ettiğini düşünebilirsiniz, ancak bilinçli bir öğrenci olmanın size sağlayacağı avantajları da dikkate değerdir. Bu makalede dil eğitiminde öne çıkan metotlardan bahsedeceğim. Bunlardan bazıları diğerlerine göre daha yoğun kullanılıyor ancak hepsinin de sizin için avantajları ve dezavantajları olabilir. Dil eğitiminde kişinin amacı, eksiklikleri, ilgisi ve ilgi alanları, beyin türü, geçmiş tecrübeleri, yaşı, vb. gibi pek çok etken kişiye özel bir program oluştururken dikkate alınması gereken unsurlardır. Bu bilgileri de akılda tutarak şimdi genel olarak dil edinim metotlarını inceleyebiliriz.

 

Temel Dil Eğitimi Metotları:

• Dil-İşitim Metodu
• Düzvarım Metodu
• Dilbilgisi-Çeviri Metodu
• İletişimsel Yaklaşım Metodu
• OWL Metodu
• Toplam/Tüm Fiziksel Tepki Metodu

 

	Dil-İşitim Metodu	Düzvarım Metodu	Dilbilgisi-Çeviri Metodu	İletişimsel Yaklaşım Metodu
Beceriler	Dinleme / Konuşma	Dinleme / Konuşma	Okuma / Yazma	4 Becerinin Tümü
Dilbilgisi	Dilbilgisi yapıları tanıtılır	Kural verilmez	Kurallar öğretilir	Sözel olarak anlatılır
Sözcük Dağarcığı	Diyaloglar içerisinde verilir	Dilbilgisinden daha önemlidir	Kelime listeleri verilir	Anlam üzerinde tartışılır
Alıştırmalar	Vardır	Yoktur	Yoktur	Yoktur
Tümevarım / Tümdengelim	Tümevarım	Tümevarım	Tümdengelim	Tümdengelim / Tümevarım
Teknik	Alıştırmalarla ilerlenir	Soru-cevaplarla ilerlenir	Çeviri yapılarak ilerlenir	Sorun çözümü yöntemiyle ilerlenir
Sınıf Etkileşimi	Öğretmen > Öğrenci	Öğretmen <> Öğrenci	Öğretmen > Öğrenci	Öğretmen <> Öğrenci Öğrenci <> Öğrenci
Hatalar	Beklenir	Kendi kendini düzeltir	İzin verilmez	Tolere edilir

 

 

 

 

• Dil-İşitim Metodu (Audiolingual Method – ALM)

Kilit kelime: Alışkanlık Oluşturma

Bu metot 1950lerde özellikle ABD’de ilgi gördü ve kökleri ordunun 2. Dünya Savaşında çok sayıda personeli farklı dillerde eğitme ihtiyaçlarına dayanır. Her ne kadar dil eğitimini bir sanattan bilime dönüştürdüğü iddiasında olsa da, Düzvarım Metoduyla bazı ortak noktaları vardır. Her ikisi de Dilbilgisi-Çeviri Metodunun bilinen hatalarına tepki olarak geliştirilmiş metotlardır. Her ikisi de anadil kullanımını yasaklar, okuma ve yazmadansa dinleme ve konuşma becerilerine öncelik verir. ALM yine de bazı bakımlardan farklılık gösterir. Şartlanmayla her şeyin öğrenilebileceğini savunan Davranışçılık ve dilbilgisi yapısına vurgu yapan Yapısalcılık ve Yapısal Dilbilim gibi 20. yy başlarındaki inanışlardan yararlanır. ALM’de dilbilgisi kelime dağarcığından önce gelir, doğruluk akıcılıktan önce gelir. Hataların potansiyel olarak “bulaşıcı” olduğu düşüncesiyle öğrencilerin hata yapmalarına hemen hemen hiç fırsat verilmez. Nihayetinde de öğrencinin otomatik olarak konuşmaya başlayacağı düşünülür.

ALM’nin bazı temel özellikleri:

• Öğretmen merkezlidir,
• Eğitimde hedef dil kullanılır,
• Mekanik bir şekilde alışkanlık geliştirici aktiviteler vardır ve burada (kötü alışkanlıklara neden olan) hatalara çok az yer vardır,
• Doğru cevaplarla hemen pekiştirilir,
• Yeni yapısal şablonlar ve sözcük dağarcığı sözlü tekrar yoluyla ve yazılı diyalogların tekrarıyla sunulur,
• Kilit önemdeki yapılar sözlü şablon alıştırmaları ile verilir (tekrar alıştırmaları, zincirleme alıştırmalar, değiştirim alıştırmaları),
• Dilbilgisi kurallarının diyaloglara dayalı olarak tümevarımsal olarak edinilmesi (Dilbilgisi açıkça sadece dilbilgisi eğitimi amacıyla sunulmaz),
• Videolar, görsel materyaller ve en son olarak dil laboratuvarı kullanılır,
• Daha önceki sözlü çalışmalara dayalı olarak okuma ve yazma çalışmaları vardır ve bazen de ödev olarak verilir.

 

• Düzvarım Metodu (Diğer Adıyla Doğal Metot) – Direct Method (DM)

Kilit kelime: Anadil Yasak

Düzvarım Metodu 1890larda Dilbilgisi-Çeviri Metodunun bilinen hatalarına tepki olarak ortaya çıkmıştır. İlk önce Almanya ve Fransa’da ortaya çıktı ve Berlitz tarafından popüler hale getirildi. Amacı gerçekten iletişim kurmaktır. Dilbilgisi-Çeviri Metodunun öğrencilere hedef dili öğrettiği, ama hedef dilin nasıl konuşulacağını öğretmediği iddiasındadır. DM’de çeviri yoktur, hatta anadil kullanımı kesinlikle yasaktır ve tüm iletişim doğrudan hedef dilde yapılır. Sözcük dağarcığı görsel materyaller ve taklit/pandomim yöntemiyle açıklanır. Dinleme ve konuşma becerilerine öncelik verilse de okuma ve yazmaya da yer verilir. Dilbilgisi doğrudan öğrenciye aşılanmaz ama öğrenci tarafından çıkarım yoluyla edinilir.

 

DM’nin bazı temel özellikleri:

• Öğretmen/öğrenci merkezlidir,
• Eğitimde yalnızca hedef dil kullanılır,
• Öğretmen yeni öğrettiği sözcükleri resimler, nesneler ya da mimiklerle açıklar,
• Öğrenciler “gerçek” bağlamlarda (örneğin doktorda ya da alışverişte) ya da “gerçek” konular hakkında (örneğin spor ya da para) hedef dilde konuşmaya teşvik edilirler,
• Öğrencilere açıkça dilbilgisi öğretilmez – örneklerle karşılaşırlar ve kuralı anlamaları istenir,
• Sözcük dağarcığı, bağlam içerisinde yeni kelimelerin kullanılmasıyla öğretilir.

Önümüzdeki hafta kaldığımız yerden devam ederek yukarıda başlıklarını verdiğim dil edinim metotlarını size tanıtmaya çalışacağım. Umarım sizin için faydalı oluyordur. Benimle yorumlarınızı paylaşırsanız çok sevinirim ve her zamanki gibi buradaki makalelerimi de sizin talepleriniz doğrultusunda yazmaya devam ederim. Pazartesi gününe kadar hoşça kalın.

 

Seda Yekeler